نسبت بین علم و مکتب در اقتصاد اسلامی؛ مقایسۀ تطبیقی دیدگاه شهید مطهری و شهید صدر به انضمام الگوی پیشنهادی

author

  • احمد کلاته ساداتی
Abstract:

هدف: هدف مطالعۀ حاضر، ارزیابی نسبت علم و مکتب در اقتصاد اسلامی در آرای شهید مطهری و شهید صدر و ارائۀ الگوی پیشنهادی در این زمینه می‌باشد. روش: روش مطالعه، اسنادی با رویکرد توصیفی- تحلیلی است. یافته‌ها: شهید مطهری با تمایز بین روابط اعتباری با روابط طبیعی در اقتصاد، معتقد است که روابط طبیعی راجع به قوانین عام اقتصادی‌اند که محدود به مکتب خاصی نیست؛ در حالی که روابط اعتباری یا قراردادی مرتبط با قوانین در مکتب یا فلسفه خاص است. شهید صدر نیز قائل به تمایز بین مکتب و علم در اقتصاد است؛ به طوری که مکتب، زیربنا و علم، سطوح روبنایی را تشکیل می‌دهد. وی الگوی منطقه الفراق را طرح کرده که مطابق آن، دولت اسلامی- در صورت تحقق- شرعاً می‌تواند اقدام به وضع قانون کند. نتیجه‌گیری: مکتب و جهان‌بینی، سطوح زیربنایی علم اقتصاد اسلامی را تشکیل می‌دهند که لایتغیّر و غیر قابل ابطال است. نظریۀ علمی نیز رو به واقعیت عینی دارد که متکی به دیدگاه شخص یا مجموعه‌ای از اندیشمندان است و خصلت تغییرپذیری و نیز ابطال‌پذیری تجربی دارد. اعتبار و کفایت یک نظریۀ علمی، بستگی به میزان اِشراف اندیشمند مسلمان به مفاهیم مکتبی خود از یک سو و نیز میزان برخورداری وی از دانش علمی لازم و آگاهی از مسائل روز از سوی دیگر دارد. همچنین نهاد اقتصادی در اسلام، یک وجه برجسته اخلاقی نیز دارد که استواری این نهاد بستگی به میزان جامعه‌‌پذیری و درونی‌سازی گزاره‌های اقتصادی- اخلاقی اسلام توسط کُنشگران در نظام اجتماعی دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رهیافت نشانه‌شناختی به توسعه در اقتصاد اسلامی، با تأکید بر دیدگاه‌های شهید مطهری و شهید صدر

نشانه­شناسی فرایند مطالعه نشانه­هاست. بررسی ارتباط بین نشانه­شناسی و سایر علوم از مباحث تقریباً جدید در دنیای علم است. کشف چگونگی این ارتباط می­تواند هدف پژوهش­های مختلف از جمله پژوهش حاضر باشد. مسئله اصلی این مطالعه، بررسی توسعه در چارچوب مکتب اقتصاد اسلامی با تمرکز بر دیدگاه­های شهید مطهری و شهید صدر با اتخاذ رهیافت نشانه‌شناختی است. یافته‌های پژوهش نشان می­دهد که بین نشانه‌شناسی...

full text

عدالت اجتماعی از دیدگاه هایک، رالز، شهید مطهری و شهید صدر با تأکید بر چیستی عدالت

در این مقاله دیدگاه چهار نظریه‌پرداز معاصر درباره عدالت اجتماعی با تأکید بر چیستی عدالت بررسی شده است. هایک به نمایندگی از آزادی‌گرایان، رالز به‌عنوان تأثیرگذارترین فیلسوف سیاسی معاصر غرب و شهید مطهری و شهید صدر به‌عنوان نظریه‌پردازان اسلامی انتخاب شده‌اند. هایک تنها به عدالت فردی معتقد است و مفهومی به نام عدالت اجتماعی را باور ندارد، از دیدگاه او عدالت عبارت است: قواعد رفتاری در حوزه فردی. نقط...

full text

تبیین و تحلیل علم دینی از دیدگاه شهید صدر

علم دینی در مکتب علامه صدر، یکی از نخستین نظریههصا ی علصیم انسصان ی اسصلام ی است. شهید صدر هم به تبیین ایص ن پصارادا یم پرداختصه و هصم آنرا در عرصص هء اقتصصاد اسلامی پیاده کرده است. این نظریه نشان داده است که رسالت اسلام بهعنیان یک دین، کشف پدیده های عینی و خارجی و روابط بین آن ها نیست. کشف و تیصیف ایصن گینصه میارد که بعد خارجی و تجربی دارند، بر عهده علم است که همیاره در معرض تغییصر و دگرگینی ق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 58

pages  57- 76

publication date 2014-06-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023